Έρχεται ο χειμώνας: Ερευνητές αποκαλύπτουν μια εκπληκτική αιτία της Μικρής Εποχής των Παγετώνων
12 Ιανουαρίου 2022
Ψυχρή εποχή, που διήρκεσε από τις αρχές του 15ου έως τα μέσα του 19ου αιώνα, η οποία προκλήθηκε από ασυνήθιστα θερμές συνθήκες
Έρευνα επιστημόνων του Πανεπιστημίου της Μασαχουσέτης Amherst δίνει μια νέα απάντηση σε ένα από τα επίμονα ερωτήματα της ιστορικής κλιματολογίας, της περιβαλλοντικής ιστορίας και των γεωεπιστημών: Τι προκάλεσε τη Μικρή Εποχή των Παγετώνων; Η απάντηση, όπως γνωρίζουμε τώρα, είναι ένα παράδοξο: η αύξηση της θερμοκρασίας.
Η Μικρή Εποχή των Παγετώνων ήταν μια από τις ψυχρότερες περιόδους των τελευταίων 10.000 ετών, μια περίοδος ψύξης που ήταν ιδιαίτερα έντονη στην περιοχή του Βόρειου Ατλαντικού. Αυτή η ψυχρή περίοδος, της οποίας το ακριβές χρονοδιάγραμμα οι επιστήμονες συζητούν, αλλά η οποία φαίνεται να ξεκίνησε πριν από περίπου 600 χρόνια, ήταν υπεύθυνη για τις αποτυχίες των καλλιεργειών, τους λιμούς και τις πανδημίες σε όλη την Ευρώπη, με αποτέλεσμα τη δυστυχία και το θάνατο εκατομμυρίων ανθρώπων.
Μέχρι σήμερα, οι μηχανισμοί που οδήγησαν σε αυτή τη σκληρή κλιματική κατάσταση παραμένουν ασαφείς.
Τώρα, τα αποτελέσματα έρευνας που χρηματοδοτήθηκε από το Εθνικό Ίδρυμα Επιστημών των ΗΠΑ και δημοσιεύθηκε στο Science Advances δίνουν μια επικαιροποιημένη εικόνα των γεγονότων που προκάλεσαν τη Μικρή Εποχή των Παγετώνων. Παραδόξως, η ψύξη φαίνεται ότι προκλήθηκε από ένα ασυνήθιστα θερμό επεισόδιο.
Όταν οι συγγραφείς Francois Lapointe και Raymond Bradley άρχισαν να εξετάζουν προσεκτικά την ανακατασκευή 3.000 ετών των θερμοκρασιών της επιφάνειας της θάλασσας του Βόρειου Ατλαντικού, παρατήρησαν κάτι εκπληκτικό: μια ξαφνική αλλαγή από πολύ θερμές συνθήκες στα τέλη της δεκαετίας του 1300 σε πρωτοφανείς ψυχρές συνθήκες στις αρχές του 1400, μόλις 20 χρόνια αργότερα.
Χρησιμοποιώντας λεπτομερή θαλάσσια αρχεία, οι Lapointe και Bradley ανακάλυψαν ότι υπήρξε μια ασυνήθιστα ισχυρή μεταφορά θερμού νερού προς βορρά στα τέλη της δεκαετίας του 1300, η οποία κορυφώθηκε γύρω στο 1380. Ως αποτέλεσμα, τα νερά νότια της Γροιλανδίας και των Σκανδιναβικών Θαλασσών έγιναν πολύ θερμότερα από ό,τι συνήθως. "Κανείς δεν το είχε αναγνωρίσει αυτό στο παρελθόν", δήλωσε ο Lapointe.
Κανονικά, υπάρχει μεταφορά θερμού νερού από τους τροπικούς στην Αρκτική. Πρόκειται για μια γνωστή διαδικασία που ονομάζεται Ατλαντική Μεσημβρινή Ανατρεπτική Κυκλοφορία, ή AMOC, η οποία είναι σαν ένας πλανητικός "ιμάντας μεταφοράς". Συνήθως, το θερμό νερό από τους τροπικούς ρέει βόρεια κατά μήκος των ακτών της Βόρειας Ευρώπης και όταν φτάνει σε υψηλότερα γεωγραφικά πλάτη και συναντά ψυχρότερα ύδατα της Αρκτικής, χάνει θερμότητα και γίνεται πυκνότερο, με αποτέλεσμα το νερό να βυθίζεται στον πυθμένα του ωκεανού. Αυτός ο σχηματισμός βαθιών υδάτων ρέει στη συνέχεια νότια κατά μήκος των ακτών της Βόρειας Αμερικής και συνεχίζει να κυκλοφορεί σε όλο τον κόσμο.
Όμως στα τέλη της δεκαετίας του 1300 η AMOC ενισχύθηκε σημαντικά, πράγμα που σήμαινε ότι πολύ περισσότερο θερμό νερό από το συνηθισμένο κινούνταν βόρεια, με αποτέλεσμα την ταχεία απώλεια πάγου στην Αρκτική. Κατά τη διάρκεια μερικών δεκαετιών που εκτείνονται από τα τέλη της δεκαετίας του 1300 έως τις αρχές της δεκαετίας του 1400, τεράστιες ποσότητες πάγου ξεπλύθηκαν στον Βόρειο Ατλαντικό, γεγονός που όχι μόνο ψύχει τα νερά του Βόρειου Ατλαντικού, αλλά και αραιώνει την αλμύρα τους, προκαλώντας τελικά την κατάρρευση της AMOC. Αυτή η κατάρρευση ήταν που προκάλεσε στη συνέχεια μια σημαντική ψύξη.
Πηγή:https://beta.nsf.gov/news/winter-coming-researchers-uncover-surprising-cause-little-ice-age