ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑ 

Οι μηχανισμοί μετάδοσης της θερμότητας στην ατμόσφαιρα, με αποτέλεσμα τη θέρμανση του αέρα (κυρίως των κατωτέρων στρωμάτων) είναι:
α) Μετάδοση με αγωγιμότητα : είναι ηδιάδοση θερμότητας μέσω υλικού σώματος, που συντελείται με μεταφορά της θερμότητας από ένα γειτονικό μόριο , στο επόμενο.
β) Μετάδοση με μεταφορά : είναι η μετάδοση της θερμότητας με την κίνηση του θερμαθέντος υλικού. Παρατηρείται στα ρευστά. Αγωγιμότητα και μεταφορά δρουν συνήθως ταυτόχρονα και θερμαίνουν την ατμόσφαιρα.
γ) Μετάδοση με ακτινοβολία : η μεταφορά γίνεται με ηλεκτρομαγνητικά κύματα. Δεν είναι απαραίτητη η παρουσία κάποιου μέσου. Η ηλιακή ακτινοβολία μεταφέρεται στη γη υπο μπρφή κυμάτων, μέσα από το κενό του διαστήματος. Ο αέρας θερμαίνεται από την μεγάλου μήκους κύματος γήινη ακτινοβολία.

ΜΕΤΑΒΟΛΗ ΤΗΣ ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑΣ ΤΟΥ ΑΕΡΑ ΜΕ ΤΟ ΥΨΟΣ

 Mε το ύψος η θερμοκρασία του αέρα, κατά κανόνα, ελαττώνεται μέσα στην τροπόσφαιρα και αυξάνεται στην στρατόσφαιρα. Ο ρυθμός μεταβολής αυτής της θερμοκρασ'ιας εκφράζεται  με την κατακόρυφη θερμοβαθμίδα σε οC/100m ή οC/1 Km.Στην τροπόσφαιρα είναι συνήθως γ=0,6 οC/100m ή 6 οC/1Km
 και συμβολίζεται με το γ.
Η μείωση της θερμοκρασίας με το ύψος στην τροπόσφαιρα, δεν ακολουθείται πάντοτε. Πολλές φορές παρατηρείται το φαινόμενο της αύξησης της θερμοκρασίας με το ύψος. Τότε μιλάμε για θερμοκρασιακή αναστροφή.
Αν μια αέρια μάζα, η οποία δεν είναι κορεσμένη σε υδρατμούς, ανεβαίνει στην ατμόσφαιρα και ψύχεται αδιαβατικά, τότε η θερμοκρασία της μειώνεται κατά 0,98 οC/100m και αναφέρεται ως ξηρή κατακόρυφη αδιαβατική θερμοβαθμίδα. Σε αντίθετη περίπτωση, όταν δηλαδή η αέρια μάζα είναι κορεσμένη από υδρατμούς τότε αναφέρεται ως υγρή κατακόρυφη αδιαβατική θερμοβαθμίδα με τιμή περίπου 0,5 οC/100m.

ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑ ΤΟΥ ΑΕΡΑ

Σημαντικότατο κλιματολογικό στοιχείο ενός τόπου αποτελεί  η θερμοκρασία του αέρα. Σαν θερμοκρασία του αέρα εννοούμε τη θερμοκρασία την μετρημένη  υπο σκιά , στο μετεωρολογικό κλωβό. Η θερμοκρασία ενός τόπου προσδιορίζεται από τα παρακάτω μεγέθη.
1. Η απολύτως μέγιστη (Τmax) και ελάχιστη (Τmin) τιμή της θερμοκρασίας, που σημειώθηκαν στον τόπο αυτό, στην περίοδο που γίνεται η μελέτη (24ωρο, μήνας, χρόνος).
2. Η μέση ημερήσια τιμή της θερμοκρασίας
3. Η μέση μηνιαία
4. Η μέση ετήσια θερμοακρασία
5. ΗΘΕ - Ημερήσιο θερμοκρασιακό εύρος. Ορίζεται σαν τη διαφορά μέγιστης και ελάχιστης τιμής θερμοκρασίας το 24ωρο.
6. ΕΘΕ - Ετήσιο θερμοκρασιακό εύρος. Ορίζεται σαν η διαφορά μέσης θερμοκρασίας του αέρα του ψυχρότερου μήνα απότη μέση θερμοκρασία του θερμότερου μήνα.
7. Η μέρα μερικού παγετού. Ονομάζεται η ημέρα εκείνη κατά την οποία η τιμή της ελάχιστης θερμοκρασίας του αέρα είναι <0 οC.
8. Ημέρα ολικού παγετού. Ονομ'άζεται η ημέρα εκέινη κατά την οποία η τιμή της μέγιστης θερμοκρασίας του αέρα είναι <0 οC.
9. Περίοδος ελεύθερη παγετού. Ονομάζεται το σ΄νολο των διαδοχικών ημερών κατά τις οποίες η ελάχιστη θερμοκρασία του αέρα είναι συνεχώς μεγαλύτερη από 0  οC.
10. Ισόθερμη καμπύλη . Είναι η καμπύλη πάνω σε ένα χάρτη που ενώνει τόπους με ίση θερμοκρασία. Για την χάραξη ισόθερμηςκαμπύλης σε τόπους με διαφορετικό υψόμετρο, πρέπει να γίνεται  η αναγωγή στην επιφάνεια της θάλασσας π.χ. αν ένας σταθμός βρίσκεται σε ύψος 1000 m από την θάλασσα, τότε στην ήδη υπάρχουσα θερμοκρασία που δείχνει το θερμόμετρο, πρέπει να προστεθούν και 6,5 οC.  Τιμή που θα είχε ο σταθμός, αν απουσίαζε το υψόμετρο.

Χαρακτηριστικά της διάταξης των ισόθερμων
Στην πράξη οι ισόθερμες διατηρούν μια σχετική παραλληλία προς τον Ισημερινό η οποία διαταράσσεται από τη διάταξη των μεγάλων οροσειρών και την άνιση κατανομή ξηράς και θάλασσας.Η διάταξη των ισόθερμων διαφέρει σημαντικά καθώς μεταβαίνουμε από το χειμώνα προς το θέρος
Κατά το χειμώνα η οριζόντια θερμοβαθμίδα είναι εντονότερη και επομένως οι ισόθερμες παρουσιάζουν μεγαλύτερη πυκνότητα, ιδιαίτερα στο βόρειο Ημισφαίριο όπου κυριαρχεί η ξηρά. Αυτό οφείλεται στη μεγάλη κλίση των ηλιακών ακτινών, που οδηγούνσε μεγάλες διαφορές της ηλιακής ακτινοβολίας καθώς πηγαίνουμε από τον Ισημερινό προς τους πόλους.
Οι ισόθερμες μετατοπίζονται παλινδρομικά ακολουθώντας την εποχική κίνηση του ηλίου, η δε μετατόπιση είναι ισχυρότερη στην ξηρά

ΗΜΕΡΗΣΙΟ και ΕΤΗΣΙΟ ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑΚΟ ΕΥΡΟΣ
Παράγοντες μεταβολής του ΗΘΕ
I. Το ΗΘΕ μειώνεται με την αύξηση του γεωγραφικού πλάτους
Στους τροπικούς η ίση διάρκεια ημέρας-νύχτας οδηγεί σε έντονη θέρμανση και έντονη ψύξη αντίστοιχα, με συνέπεια μεγάλα ΗΘΕ
Στα μεγάλα γ. πλάτη οι μικρές καλοκαιρινές νύχτες δεν επιτρέπουνμεγάλη ψύξη, ενώ οι μικρές χειμερινές ημέρες δεν επιτρέπουν μεγάλη θέρμανση
Αποτέλεσμα οι διαφορές της θερμοκρασίας ανάμεσα στη μέγιστη και την ελάχιστη να διατηρούνται σε μικρά επίπεδα στα μεγάλα πλάτη.
II. Το ΗΘΕ είναι μεγάλο κατά τις αίθριες ημέρες και μικρό κατά τιςνεφοσκεπείς (προηγούμενο σχήμα)
III. Το ΗΘΕ είναι μικρότερο πάνω από τους ωκεανούς και τις λίμνες και μεγαλύτερο επάνω από την ξηρά.
IV. Καθορίζεται από τον τύπο και την υγρομετρική κατάσταση του εδάφους
V. Περιοχές με εκτεταμένη βλάστηση έχουν μικρό ΕΘΕ σε σχέση με τογυμνό έδαφος





Η διαφορά ανάμεσα στη μέση θερμοκρασία του θερμότερου και του ψυχρότερου μήνα του έτους ονομάζεσαι ετήσιο θερμομετρικό εύρος (ΕΘΕ)
Από τα διαγράμματα που παρουσιάστηκαν προκύπτει ότι το ΕΘΕ είναιμικρότερο επάνω από τις θάλασσες και μεγαλύτερο στη χέρσο
Η περιοχή του πλανήτη όπου το ΕΘΕ παρουσιάζει πολύ μικρές τιμές είναι η ζώνη γύρω από τον Ισημερινό, όπου ουσιαστικά δεν υπάρχει εναλλαγή των εποχών
Το ΕΘΕ αυξάνεται σημαντικά καθώς κινούμεθα από τους ωκεανούς προς το κέντρο των μεγάλων ηπείρων
Η μεταβολή αυτή επιτρέπει τη διάκριση των κλιμάτων σε Θαλάσσια και Ηπειρωτικά κλίματα, ο δε βαθμός του ηπειρωτικού ή ωκεάνιου χαρακτήρα
υπολογίζεται από την ακόλουθη σχέση